Διατροφή και σύλληψη: όσα πρέπει να προσέξεις πριν την εγκυμοσύνη
Αποφασίσατε με τον σύντροφό σου να αρχίσετε τις προσπάθειες για παιδί; Τέλεια! Πιθανότατα η σύλληψη δεν είναι κάτι που θα συμβεί αύριο κιόλας, οπότε χαλάρωσε και σκέψου τις προετοιμασίες που πρέπει να κάνεις. Μία από αυτές, αφορά εσένα την ίδια. Πλέον, η σωστή προετοιμασία ξεκινά 3 μήνες πριν τη σύλληψη, προκειμένου να μπορέσεις να ανταπεξέλθεις στους 9 απαιτητικούς μήνες που ακολουθούν, αλλά και φυσικά για να έχει το μωράκι σου περισσότερες πιθανότητες να γεννηθεί υγιές.
Μία επικείμενη εγκυμοσύνη είναι ένα ακόμη κίνητρο για την υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής, όχι μόνο γιατί το σώμα σου πρόκειται να φιλοξενήσει ένα μικρό πλασματάκι που έχει και αυτό ανάγκες, αλλά και γιατί οι επιλογές σου πλέον επηρεάζουν την υγεία και την ανάπτυξή του. Ας τα δούμε όμως αναλυτικά:
Το βάρος πριν την εγκυμοσύνη
Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες γυναίκες δε θέλουν να αναβάλλουν την προσπάθεια για σύλληψη προκειμένου να μειώσουν το βάρος τους πριν την εγκυμοσύνη, το αυξημένο σωματικό βάρος της μητέρας (Δ.Μ.Σ. >=25) έχει φανεί να λειτουργεί αρνητικά τόσο στις πιθανότητες σύλληψης, μειώνοντας τη γονιμότητα και αυξάνοντας τις πιθανότητες αποβολής, όσο και στην υγεία του βρέφους μετά τη γέννηση αλλά και τη μετέπειτα ζωή του. Πιο συγκεκριμένα, οι μητέρες με παχυσαρκία είχαν 50% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη κύησης απ’ ό,τι οι έγκυες που είχαν φυσιολογικό βάρος πριν την εγκυμοσύνη, ενώ αυξάνονται οι πιθανότητες προεκλαμψίας. Επιπρόσθετα, τα παιδιά μητέρων που ήταν παχύσαρκες πριν τη σύλληψη, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρδιαγγειακά προβλήματα κατά την παιδική ηλικία αλλά και την ενήλικη ζωή τους ή να γεννηθούν με κάποια εκ γενετής παραμόρφωση.
Αντιθέτως, το υπερβολικά χαμηλό βάρος της επίδοξης μητέρας πριν την έναρξη της κύησης (Δ.Μ.Σ. <=18.5) έχει συσχετιστεί με περισσότερες πιθανότητες πρόωρου τοκετού, γέννησης ελλιποβαρών παιδιών και μεγαλύτερη νοσηρότητα.
Επομένως τα υγιή παιδιά έρχονται πριν καν γίνει η σύλληψή τους.
Μερικές συμβουλές για σωστή προετοιμασία
- Προσπάθεια επίτευξης υγιούς σωματικού βάρους, είτε αυτό σημαίνει απώλεια, είτε πρόσληψη κιλών.
Μπορείς να δεις εύκολα αν το βάρος σου βρίσκεται στις φυσιολογικές τιμές, υπολογίζοντας το Δείκτη Μάζας Σώματός σου (Δ.Μ.Σ.) ο οποίος ισούται με το βάρος σου (kg) δια το τετράγωνο του ύψους σου (m). Για παράδειγμα αν το ύψος σου είναι 1.60m και το βάρος σου 55 κιλά, τότε ο Δ.Μ.Σ. είναι 55/1.602=21.5. Ένας άνθρωπος θεωρείται ότι έχει φυσιολογικό βάρος ανάλογα με το ύψος του όταν ο Δ.Μ.Σ. του βρίσκεται ανάμεσα στις τιμές 18,5 και 24,9. Ο Δ.Μ.Σ. χαμηλότερος του 18.5 σημαίνει ότι ένας άνθρωπος είναι ελλιποβαρής, όταν είναι από 25 μέχρι 29.9 είναι υπέρβαρος και οι τιμές μεγαλύτερες του 30 σημαίνουν ότι κάποιος πάσχει από παχυσαρκία.
- Πρόσληψη 400μg φυλλικού οξέος την ημέρα.
Το φυλλικό οξύ είναι μία υδατοδιαλυτή βιταμίνη του συμπλέγματος Β (βιτ. Β9) που βρίσκεται στο συκώτι, τα πράσινα, φυλλώδη λαχανικά, τις μπάμιες, τις αγκινάρες, τις φακές, τον αρακά, τα φασόλια και τους ηλιόσπορους. Η έλλειψη της βιταμίνης αυτής προκαλεί την παραγωγή ελαττωματικού DNA, κάτι που σε αρχικά στάδια είναι αναστρέψιμο στους ενήλικες αλλά μπορεί να προκαλέσει αδιόρθωτα προβλήματα σε ένα αναπτυσσόμενο έμβρυο, όπως δυσπλασίες, αιφνίδια αποβολή, αποκόλληση πλακούντα και πρόωρο τοκετό. Λόγω του γεγονότος ότι το φυλλικό οξύ είναι μία βιταμίνη που καταστρέφεται με τη θέρμανση κατά το μαγείρεμα, συστήνεται οι γυναίκες που επιθυμούν σύντομα μία εγκυμοσύνη να λαμβάνουν συμπλήρωμα φυλλικού οξέος, έτσι ώστε να υπάρχει απόθεμα αυτού στον οργανισμό κατά την κύηση, που οι ανάγκες είναι ιδιαίτερα αυξημένες.
- Μεσογειακή πυραμίδα η θαυματουργή.
Το τρίμηνο πριν την εγκυμοσύνη είναι η καταλληλότερη χρονική περίοδος για να προετοιμαστεί η μητέρα για τη διατροφή της κύησης, ισορροπώντας τις συνήθειές της. Μια εύκολη λύση είναι η προσαρμογή των διατροφικών συνηθειών στη μεσογειακή πυραμίδα, η οποία είναι η βάση για έναν υγιεινό τρόπο ζωής, παρέχοντας ιδανικές ποσότητες από όλα τα μακρο- και μικρο-θρεπτικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της υγείας της μητέρας αλλά και τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου.
- Όχι στο αλκοόλ.
Προτείνεται η αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ, καθώς έχει συσχετιστεί με μειωμένη γονιμότητα, ακόμη και όταν καταναλώνεται σε μικρή ποσότητα και συχνότητα.
Ζωή Κατσιρμά, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος MSc
