Ολοένα και περισσότερο τα «έξυπνα» παιδιά, υστερούν στις κοινωνικές δεξιότητες.
Οι κοινωνικές δεξιότητες είναι ένα σύνολο ικανοτήτων που επιτρέπουν στους ανθρώπους να επικοινωνούν, να συνδέονται και να κοινωνικοποιηθούν με τους άλλους. Οι κοινωνικές δεξιότητες περιλαμβάνουν τόσο λεκτικές όσο και μη λεκτικές μορφές επικοινωνίας.
Ποια παιδιά υστερούν περισσότερο;
Δεν υπάρχει κάποιος κανόνας που να μας επιτρέπει να υποδείξουμε ότι τα παιδιά με φτωχό οικογενειακό-κοινωνικό υπόβαθρο ή με χαμηλή οικονομική κατάσταση είναι εκείνα που δεν μπορούν να αναπτύξουν σχέσεις, να μοιραστούν παιχνίδια, να ζητήσουν τη βοήθεια ενός φίλου(συγγενή, δασκάλου, γονέα). Ακόμα και τα παιδιά που μεγαλώνουν σε υγιές περιβάλλον μ’ όλα τα πλεονεκτήματα της σωστής μόρφωσης και όλες τις ανέσεις, παρουσιάζουν το φαινόμενο της στέρησης κοινωνικών δεξιοτήτων!
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2014 στο περιοδικό Pediatrics, ανέφερε πως υπήρχε αύξηση 63% σε παιδιά με προβλήματα ομιλίας μεταξύ του 2001 και του 2011. Η μεγαλύτερη αύξηση ήταν μεταξύ των πλουσιότερων οικογενειών.
Γιατί συμβαίνει άραγε αυτό;
Οι περισσότεροι γονείς εστιάζουμε στο πως θα μάθουμε στα παιδιά μας, τις πρώτες τους λέξεις! Έπειτα αναλωνόμαστε στο πλούσιο λεξιλόγιο και στην εκμάθηση των δεδομένων μιας σχολικής χρονιάς, νομίζοντας πως η ουσία είναι αυτή! Δεν είναι όμως μόνο αυτή..
Ξεχνάμε να διδάξουμε τί σημαίνει διάλογος, ακρόαση, ενσυναίσθηση, πώς να γίνεσαι κατανοητός και τέλος η ικανότητα προσαρμογής συμπεριφοράς ανάλογα με το πλαίσιο επικοινωνίας.(σε ποιόν μιλάμε, τι λέμε, πότε το λέμε, πώς το λέμε)
Μαθαίνουμε πως γίνεται μια συνομιλία
Ομιλία
Δεν γεννηθήκαμε γνωρίζοντας κανόνες, λέξεις και ορισμούς! Μια συνομιλία λοιπόν, προϋποθέτει τη γνώση της σωστής λέξης στη σωστή χρονική στιγμή και στην κατάλληλη θέση σε μια πρόταση.
Σαφώς και τα πρώτα παραδείγματα, τα λαμβάνουμε από το οικογενειακό μας περιβάλλον. Αυτό δε σημαίνει όμως πως μένουμε στάσιμοι, αφού στη συνέχεια το νηπιαγωγείο και το σχολείο μετέπειτα δίνει εφόδια στο μαθησιακό και κοινωνικό περιβάλλον του παιδιού.
Υπάρχει όμως και η επικοινωνία χωρίς λόγια, χωρίς λέξεις.. Πολλές φορές τα παιδιά επικοινωνούν και παίζουν χωρίς να εκφράζονται λεκτικά! Η γλώσσα του σώματος, οι κινήσεις του σώματος πόσο εύκολα μεταφράζονται; Σκεφτείτε πως, οι κινήσεις που κάνει το σώμα μας κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης είναι το 65%-70% ολόκληρης της συνομιλίας! Ένα μωρό για παράδειγμα επικοινωνεί με τον γονέα, μέσω των χεριών του ή του προσώπου του(κλάμα, χαμόγελο) χωρίς να χρειάζεται κάτι παραπάνω.. Συνοπτικά λοιπόν, εκτός του ότι μαθαίνουμε να επικοινωνούμε λεκτικά, χρήσιμο είναι να ξέρουμε και το λεξιλόγιο του σώματος!
Ακρόαση, μια πολύ σημαντική ικανότητα για μια επιτυχημένη συζήτηση! Μαθαίνουμε να ακούμε, να κατανοούμε και έπειτα να μιλάμε! Είναι μια πονεμένη ιστορία.. σχεδόν κανείς στις μέρες μας δεν προσπαθεί να ακούσει τον συνομιλητή του, παρά μόνο να πει την άποψη του. Μια τεράστια Αποτυχία για τον άνθρωπο που ο Θεός του έδωσε όλα τα πλεονεκτήματα σε σχέση με τα υπόλοιπα θηλαστικά..Ένα έλλογο ον(που έχει λόγο, νόηση και γλώσσα) τείνει να γίνει άλογο ον(που στερείται λόγου και νόησης).
Τα μωρά από την γέννηση τους ασκούνται στο να μας ακούν να μιλούμε, άσχετα αν δεν καταλαβαίνουν τα λόγια μας. Τους κάνει καλό, αφού όπως είπαμε μπορούν να μας απαντούν και να επικοινωνούν μέσω του σώματός τους.
Τα μικρά παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται να κάνουν τις πρώτες ερωτήσεις ώστε να λαμβάνουν απαντήσεις και επεξηγήσεις. Όσο για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας ή ακόμα και οι έφηβοι είναι αναγκαίο να μετέχουν σε συζητήσεις των γονέων τους και του φιλικού- συγγενικού περιβάλλοντος αρκετά συχνά.
Τέλος, δημιουργήστε ευκαιρίες όπου θα μπορέσει το παιδί να εφαρμόσει τις κοινωνικές δεξιότητες που έμαθε μέσα από κατάλληλες δραστηριότητες. Οι γονείς θα πρέπει να θυμούνται ότι η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων θέλει χρόνο και εξάσκηση, καθώς και ότι το κάθε παιδί μαθαίνει με διαφορετικούς ρυθμούς κάτι καινούριο.
Η συνεργατική και δημιουργική διάθεση των γονιών, μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν και να βελτιώσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες!
Εν κατακλείδι, ας ασχοληθούμε ουσιαστικά με το παιδί, τον ψυχικό του κόσμο, την σκέψη του, το είναι του! Ας προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε χρήσιμους και υγιείς ανθρώπους, με ψυχικά χαρίσματα και κοινωνικές δεξιότητες!
