Εγώ πότε θα γίνω μάνα;
Της Τίνας Μιχαηλίδου - Μαυρομιχάλη
«Πήγες για ψώνια;», «Πλήρωσες το τηλέφωνο;», «Ακύρωσες το ραντεβού;», «Έστειλες το φαξ;», «Θα πάμε στο δείπνο;», «Έλαβες το e-mail;». Μια καθημερινότητα χωρίς περιεχόμενο και ένα ερώτημα που μπαίνει πάντα σε δεύτερη μοίρα… «Εγώ πότε θα γίνω μάνα;» Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει αλλάξει τις προτεραιότητες κάθε γυναίκας. Οι γρήγοροι ρυθμοί, το άγχος και η πίεση για καριέρα έχουν σαν αποτέλεσμα να ξυπνά το αίσθημα της μητρότητας σε μεγαλύτερη ηλικία απ’ ότι συνέβαινε στο παρελθόν. Να χτυπάει το καμπανάκι και να κάνεις ότι δεν το ακούς.
Από μικρή όταν έπαιζα με τις κούκλες μου, έκανα πάντα την «μαμά». Λάτρευα τα κουκλάκια που τα τάιζες, τους άλλαζες πάνες και κλαίγανε μέχρι να τελειώσουν οι μπαταρίες τους. Ήξερα ότι ήθελα από μικρή να γίνω μάνα και από τότε το βιολογικό μου ρολόι δεν έχει σταματήσει να χτυπά. Ωστόσο, συνεχίζω να κάνω, το ίδιο που κάνω και με το ξυπνητήρι κάθε πρωί. Χτυπάει, το κλείνω, χτυπάει, το κλείνω και όταν τελικά σηκώνομαι, συνειδητοποιώ, κάθε φορά, ότι έχω αργήσει. Έτσι γίνεται και με το βιολογικό μας ρολόι. Όταν αποφασίζουμε να το ακούσουμε, είναι πια αργά…
Υπάρχει όμως πράγματι βιολογικό ρολόι;
Είναι πράγματι αυτό το βιολογικό ρολόι που λένε; Υπάρχει συγκεκριμένος χρόνος που χτυπάει σε κάθε γυναίκα ή μπορεί σε κάποιες να μην χτυπήσει και καθόλου; Τι γίνεται όμως όταν το βιολογικό ρολόι αργεί να χτυπήσει ή χτυπά και δεν το ακούς; Τι συμβαίνει όταν η πρόθεση για καριέρα και οι ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας σε κάνουν να στρουθοκαμηλίζεις και να αναβάλεις το μητρικό σου ένστικτο; Χιλιάδες γυναίκες στον βωμό της καριέρας, αποπλανημένες από τις «Σειρήνες» της σύγχρονης κοινωνίας, βάζουν για πολλά χρόνια σε δεύτερη μοίρα την μητρότητα.
Και τι γίνεται όταν ξαφνικά μια μέρα ξυπνάς γύρω στα 40 και συνειδητοποιείς ότι ξέχασες να γίνεις μάνα! Εκεί λίγο πριν ή και λίγο μετά τα 40 που το ερώτημα επαναδιατυπώνεται κάπως διαφορετικά: «Θα γίνω μάνα εγώ ποτέ;»! Είναι η στιγμή που συνειδητοποιείς πιο έντονα από ποτέ ότι η μητρότητα είναι η ολοκλήρωση της γυναικείας ταυτότητας. Τι γίνεται όμως όταν η δυνατότητα τεκνοποίησης σβήσει μαζί με τα 40 -και κάτι- κεράκια της τούρτας; Είναι η στιγμή που πας στο γυναικολόγο και σου λέει: «Γιατρός είμαι, όχι μάγος» και κάπου εκεί έρχονται οι εναλλακτικές πρακτικές…
Εξωσωματική γονιμοποίηση - Τα παιδιά «in vitro»
Είναι η στιγμή που λες: «Ας είναι καλά η επιστήμη» και βροντοφωνάζεις «Δόξα τω Ασκληπιώ» και αποφασίζεις να κάνει ένα παιδί «in vitro», αρκεί να κάνεις! Είναι η στιγμή που η ψυχολογία σου γίνεται τραμπάλα και οι ορμόνες σου κάνουν πάρτι, αλλά όλα για χάρη της μητρότητας. Είναι το νέο παραμύθι που λένε οι γονείς στα παιδιά όταν ρωτούν: «Μαμά, πως ήρθα στον κόσμο;» και το παραμύθι λέει: «Ο γιατρός πήρε ένα σποράκι από τον μπαμπά και ένα σποράκι από την μαμά, τα ένωσε και το έβαλε στην κοιλίτσα της μαμάς και μετά βγήκες, εσύ».
Ωστόσο, η εξωσωματική γονιμοποίηση, όμως, όχι μόνο εξαντλεί σωματικά και ψυχολογικά τις γυναίκες που επιθυμούν διακαώς να γίνουν μητέρες, αλλά εξαντλεί και οικονομικά τα άτεκνα ζευγάρια, μιας και συχνά η διαδικασία της εξωσωματικής σε πολλές περιπτώσεις είναι επαναλαμβανόμενη και πολλές φορές χωρίς αποτέλεσμα… Τι γίνεται όμως όταν οι προσπάθειες της εξωσωματικής αποβούν άκαρπες; Κάπου εκεί είναι που πολλά ζευγάρια ή πολλές γυναίκες ξεκινάνε να σκέφτονται την υιοθεσία…
Υιοθεσία - Τα παιδιά «της καρδιάς»
Μια διαδικασία άκρως επίπονη και χρονοβόρα – με τα δεδομένα της Ελλάδας - χωρίς σαφείς κανόνες και, κατά συνέπεια, πρόσφορη για τη δράση επιτηδείων. Μια απόφαση ζωής να απολαύσεις την αίσθηση της μητρότητας και της προσφοράς για ένα παιδί που δεν είναι βιολογικά δικό σου. Μια διαδικασία που χρειάζεται την διπλάσια δύναμη για να αγαπήσεις και να αναθρέψεις το παιδί κάποιας άλλης και να το νιώσεις δικό σου. Κι όμως, η αλήθεια είναι ότι ζεις μια ζωή με το φόβο μη στο πάρουν ή μη σου φύγει. Και μην με ρωτήσετε σε αυτήν την περίπτωση τι παραμύθι του λες στην ερώτηση «Εγώ μαμά πως ήρθα στον κόσμο;», γιατί φαντάζομαι ότι ούτε ο Αίσωπος θα μπορούσε να απαντήσει… Μια σχέση ζωής πάνω σε μια λεπτή κλωστή, όπου χρειάζεται δύναμη «ψυχής» για να κρατηθούν οι ισορροπίες.
Γεγονός είναι, πάντως, πως ο χρόνος αναμονής για την απόκτηση παιδιού μέσω των τριών αρμόδιων ιδρυμάτων (Κέντρο Βρεφών Μητέρα, ΠΙΚΠΑ, Άγιος Στυλιανός) μπορεί να φτάσει έως και τα 5 χρόνια, αφενός γιατί οι αιτήσεις που κατατίθενται είναι πενταπλάσιες των παιδιών προς υιοθεσία και αφετέρου διότι οι περισσότεροι ζητούν «το ιδανικό παιδί». Έτσι, ενώ ο νόμος επιτρέπει την υιοθεσία παιδιού από αγάμους, από ανθρώπους μεγάλης ηλικίας ή από ζευγάρια χωρίς πολύ υψηλά εισοδήματα, στην πράξη οι παραπάνω κατηγορίες υποψηφίων τοποθετούνται πολύ χαμηλά στη λίστα. Δεν είναι τυχαίο ότι το 90-95% των υιοθεσιών που τελούνται κάθε χρόνο στη χώρα μας είναι αποτέλεσμα ιδιωτικής συμφωνίας μεταξύ των θετών και των βιολογικών γονέων, συνήθως με τη διαμεσολάβηση κάποιου μαιευτήρα. Κι κάπως έτσι «τα παιδιά της καρδιάς» βρίσκουν μια πραγματική μάνα και την αγκαλιά μιας οικογένειας.
Μαζί με τον πελαργό έρχεται και… ο πανικός.
Τι συμβαίνει όταν τελικά έρχεται -με κάθε τρόπο- ο πελαργός; Οι αγωνίες και οι φόβοι ποικίλουν και εδώ προκύπτουν κι άλλα ερωτήματα. Είμαι έτοιμη να γίνω μάνα; Είμαστε έτοιμοι να γίνουμε γονείς; Θα γίνω καλή μητέρα; Θα γίνω μπαμπάς, τι είναι αυτό; Ποιες αλλαγές θα φέρει το μωρό στη ζωή μας; Σίγουρα, ο ερχομός ενός παιδιού φέρνει μια ευχάριστη αναστάτωση στην μητέρα, στο σπίτι και τρομάζει το ζευγάρι. Φόβος για την αλλαγή, φόβος για την ευθύνη και γλυκές ανησυχίες που προϋπαντούν τον ερχομό του.
Ή μήπως ο πανικός διώχνει τον πελαργό;
Μήπως όμως τελικά αυτοί οι φόβοι και αυτές οι ανησυχίες είναι που αναβάλουν την επιθυμία μας για παιδί; Μήπως τελικά φοβόμαστε να ακούσουμε το βιολογικό μας ρολόι; Μήπως τελικά η σύγχρονη κοινωνία μας έχει κάνει περισσότερο ευθυνόφοβους και εγωκεντρικούς και δεν μπορούμε να θυσιάσουμε καθόλου από το εγώ μας; Ε, ναι λοιπόν, φοβόμαστε! Φοβόμαστε ότι θα πρέπει να θυσιάσουμε χρόνο από τον ύπνο μας, από τις εγωκεντρικές μας συνήθειες, από την καριέρα μας και φοβόμαστε ότι ένα παιδί, θα μας εγκλωβίσει σε μια άλλη καθημερινότητα που δεν ξέρουμε αν είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε.
Φόβος είναι ,λοιπόν, η αιτία, καλά καμουφλαρισμένος κάτω από τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς της σύγχρονης κοινωνίας. Και τελικά βλέπουμε ότι όταν περιμένουμε την ιδέα να ωριμάσει αρκετά μέσα μας για να φύγουν οι φόβοι μας, τότε πια το φρούτο πέφτει από το δέντρο. Τότε είναι αργά. Δυστυχώς αργούμε να συνειδητοποιήσουμε ότι η πραγματική ευτυχία και η ολοκλήρωση της γυναίκας έρχεται μέσα από την μητρότητα και αφήνουμε τους φόβους μας και το εγώ μας, να μας κρατάνε μακριά από αυτήν την ουσιαστική ολοκλήρωση. Γι’ αυτό, δεν πρέπει να κωφεύουμε στο ρολόι μας όταν αυτό χτυπά και πρέπει μόνες μας να δίνουμε απάντηση σ’ αυτό το αιώνιο ερώτημα, διότι αλλιώς θα μένει αναπάντητο και θα μας βασανίζει μια ζωή...
