Τα παιδιά «χτίζουν» τον δικό τους κόσμο, στον κόσμο των μεγάλων!

Έχει κατασκευάσει ποτέ το παιδί σας ένα φρούριο από μαξιλάρια ή από σκεπάσματα στο δωμάτιό του; Μήπως έκανε μια μυστική σπηλιά, ένα μυστικό κρησφύγετο από κλαδιά και θάμνους; Για θυμηθείτε την παιδική σας ηλικία.. Εσείς φτιάχνατε τέτοιες κρυψώνες; Κι αν ναι, τι εξυπηρετούσαν;

Πολλές οι ερωτήσεις, αλλά υπάρχουν σαφώς και οι απαντήσεις από τους ειδικούς για να μας εξηγήσουν τη χρησιμότητα της κρυψώνας αλλά και τη σημασία της.

Η δημιουργία μυστικής σπηλιάς ή όπως αλλιώς το αποκαλεί το κάθε παιδί, δεν είναι ένα τυχαίο το είδος του παιχνιδιού. Αντίθετα είναι μια υγιής κίνηση ανάπτυξης του παιδιού. Είναι ένα υγιές παιχνίδι, όπως αναφέρει ο David Sobel,  εκπαιδευτικός-παιδαγωγός,του Antioch University New England.

Παιδιά σε όλο τον κόσμο οργανώνουν αυτούς τους «ξεχωριστούς χώρους» σε δάση, φαράγγια, πάρκα, όχθες ποταμών, στα δωμάτιά τους, σε αυλές των σπιτιών, ακόμα και στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς.. είναι οι προσωπικοί μικροί κόσμοι τους, μέσα στον κόσμο!

Πλέον, τα παιδιά περνάνε περισσότερη ώρα συνδεδεμένα στο διαδίκτυο παρά έξω για παιχνίδι, λέει ο Sobel, που είναι ο συγγραφέας του  Children’s Special Places: Exploring the Role of Forts, Dens, and Bush Houses in Middle Childhood. Έτσι τα μικρότερα παιδιά είναι λιγότερο πιθανό να μιμηθούν τα μεγαλύτερα αδέρφια τους στο «χτίσιμο φρουρίων». Ένας σημαντικός τρόπος διάδοσης αυτών των παιχνιδιών ήταν από γενιά σε γενιά. (πχ κρυφτό, αγαλματάκια ακίνητα)

Γιατί τα φρούρια είναι τόσο σπουδαία…
Η επιθυμία να δημιουργήσεις τον δικό σου ξεχωριστό χώρο, ξεκινά γύρω στα 5 με 6 (περίπου στην ηλικία που σταματούν να πιστεύουν στον Άγιο Βασίλη) και σταματά στα 12 με 13.

Στην αρχή το παιχνίδι γίνεται κυρίως μέσα από τη δημιουργία φρουρίων με μαξιλάρια ή γωνιές χτισμένες με κομμάτια.  Γύρω στην ηλικία των εννιά, τα παιδιά θέλουν να απομακρυνθούν από την επιτήρηση των γονιών τους. Ένα ξύλινο σπίτι έξω  στους θάμνους είναι το ιδανικό μέρος.

Αναπτυξιακά, δύο μεγάλα πράγματα συμβαίνουν κατά τη διάρκεια αυτής της μέσης παιδικής ηλικίας που τροφοδοτούν αυτό το παιχνίδι:
1) Ανακαλύπτουν τον κόσμο. Τα παιδιά θέλουν να μάθουν τον τρόπο με τον οποίο όλα τα κομμάτια της ζωής τους συνδέονται μεταξύ τους. Για παράδειγμα, τα τοπία, οι δρόμοι, η γειτονιά, το σπίτι … και τη δική τους θέση μέσα σε αυτά. «Θέλουν να τα συνδέσουν όλα μεταξύ τους, σαν ένα παζλ», λέει ο Sobel.

2) Γίνονται πιο ανεξάρτητα. Τα παιδιά αρχίζουν να δημιουργούν έναν ξεχωριστό εαυτό από αυτόν που τους έχει οριστεί από τους γονείς τους. Επιθυμούν την δική τους ξεχωριστή θέση στον κόσμο.

«Το ξεχωριστό εξωτερικό μέρος, συμβολίζει το ξεχωριστό εσωτερικό μέρος», λέει ο Sobel. «Είναι η δική τους προσωπική χρυσαλλίδα». Και ναι! Είναι και διασκεδαστικό!

Ταυτόχρονα με την ικανοποίηση αυτών των ισχυρών αναπτυξιακών αναγκών, τα παιδιά επωφελούνται και σε άλλους τομείς από το χτίσιμο των φρουρίων:

• Ωριμότητα, ανεξαρτησία και αυτοπεποίθηση.
• Γνωστικές ικανότητες, όπως η επίλυση προβλημάτων, ο σχεδιασμός και η φαντασία.
• Κοινωνικές ικανότητες, όπως η συνεργασία και η διαπραγμάτευση.
• Πρακτικές ικανότητες.
• Αρκετή άσκηση από το χτίσιμο και το παιχνίδι.
• Αγάπη και γνώση για το φυσικό περιβάλλον.
• Αγχολυτικό: Ένα κάστρο είναι, κυριολεκτικά και μεταφορικά, μία άμυνα ενάντια στις δυνάμεις του έξω κόσμου (κι ένα εξαιρετικό μέρος για ονειροπόληση).

Ενισχύοντας το χτίσιμο φρουρίου
Όπως κι εσείς κάποτε, έτσι και το παιδί μπορεί να πιάσει μερικά ξύλα ή ό,τι βρεθεί πιο βολικό και να ξεκινήσει να «χτίζει». Αν όχι, τότε υπάρχουν μερικοί εύκολοι τρόποι για να το διευκολύνετε:

Παρουσιάστε εσείς στο παιδί σας αυτό το παιχνίδι! Κρυφτείτε μαζί κάτω από τα σκεπάσματα και πείτε μια ιστορία που ξέρετε ότι θα του αρέσει!
Σιγά-σιγά θα αρχίσει να ανεξαρτητοποιείται και να θέλει την «μοναξιά του». Δεν είναι κακό, ίσα-ίσα που θα πρέπει να το βοηθήσετε να βρει τα υλικά που χρειάζεται για να φτιάξει τον μικρό του κόσμο.

Δώστε του το έναυσμα να  εξερευνήσει τη φύση. «Τα παιδιά έχουν ανάγκη την επαφή με το φυσικό περιβάλλον· είναι μέρος της διαδικασίας», λέει ο Sobel. «Και γι’ αυτό τον λόγο οι γονείς θα πρέπει να είναι ανεχτικοί όσο αναφορά την επίβλεψη, στην φύση. Το μυστικό είναι να νιώθει το παιδί σας προστατευμένο, εσείς ήσυχοι για το παιδί σας και όχι αγχωμένοι, αλλά συνάμα η αίσθηση ελευθερίας να υφίσταται».

Αν ο χρόνος είναι περιορισμένος αλλά δεν θέλετε να στερείτε από το παιδί τη φύση, εξετάστε την πιθανότητα για πιο δομημένο παιχνίδι. Για παράδειγμα, οι κατασκηνώσεις το καλοκαίρι, οι ομάδες θεατρικού παιχνιδιού, ο προσκοπισμός και οι οδηγοί είναι ένας τρόπος να έρθουν σε επαφή με τη φύση αλλά και να κοινωνικοποιηθούν.

Ιδιωτικός χώρος ίσον Απαγορεύεται η ελεύθερη είσοδος!
Σαν μαμάδες και μπαμπάδες πρέπει απλά να παροτρύνουμε τα παιδιά μας στο παιχνίδι, σαν κι αυτό που μας μεγάλωσε, να τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν την φαντασία τους και έπειτα μετά να τα αφήσουμε ελεύθερα, χωρίς χειραγώγηση! Αυτά ξέρουν τι πρέπει να κάνουν.