10 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για τη νέα μορφή της “Τιμωρίας”!

Απειλές όπως για παράδειγμα "θα έρθει ο κακός ο λύκος, θα σε δείρει ο μπαμπάς, θα σε κλείσω στο δωμάτιό σου" είναι πια απαγορευτικές, καθώς η τιμωρία παίρνει σήμερα μια νέα μορφή! Στην εκπομπή του Σαββάτου είχαμε καλεσμένο μας, τον εξαιρετικό Σύμβουλος ψυχικής υγείας- Ψυχοθεραπευτή, Νεκτάριο Κοσμά, που μας είπε όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για  τη νέα μορφή που παίρνει σήμερα η τιμωρία.

1.Το 2017 ισχύει η παραδοσιακή έννοια της τιμωρίας;
Σήμερα πλέον οι νέοι γονείς ενημερώνονται και συμβουλεύονται απο την τηλεόραση, το ιντερνετ ή απο ειδικούς και δεν αναπαράγουν τα ίδια μοτίβα τιμωρίας που μπορεί να είχαν οι γονείς τους ενδεχομένως στους ίδιους! Βεβαια δυστυχώς υπάρχουν και κάποιοι που ό,τι τους έκαναν οι γονείς τους το κάνουν και στα παιδιά τους και αυτο δυστυχώς έχει αρνητικό αποτέλεσμα για το παιδί.

2 Είναι ωστόσο απαραίτητο να εξηγήσουμε στα παιδιά μας πως αυτό που έκαναν δεν ήταν σωστό. Πώς θα το κάνουμε αυτό;
Θα πρέπει να έχουμε υπόψιν μας πως η τιμωρία και οι φωνές αποτελούν εκτόνωση του δικού μας θυμού. Όμως το παιδί αντιλαμβάνεται τις φωνές αυτές σαν απόρριψη δική του, για αυτό που έκανε.Έτσι λοιπόν θα πρέπει να του δείξουμε ότι απορρίπτουμε την πράξη που έκανε και όχι αυτό το ίδιο. Αυτό το πετυχαίνουμε εξηγώντας του με απλά λόγια τις συνέπειες των πράξεων του. Επίσης το τί θα επακολουθήσει αν επαναλάβει την ίδια συμπεριφορά. Η φωνή και ο τόνος θα πρέπει να είναι σταθερός και ήρεμος, εξηγώντας με απλά λόγια και σοβαρότητα το επακόλουθο των πράξεων. Οι φωνές αποπροσανατολίζουν το παιδί, δεν το αφήνουν να επικεντρωθεί στη σκέψη του να συνειδητοποιήσει τι έκανε.

3.Αν έπρεπε να δώσουμε έναν ορισμό στην “νέα τιμωρία” ποιός θα ήταν αυτός;
Η ετυμολογία λέει ότι είναι μια σύνθετη λέξη τιμή και ώρα περιφραστικά δηλαδη σημαίνει η στιγμή που αποδίδεται το πρέπον. Στο μεσαιωνα βέβαια ήταν συνώνυμη με την εκδίκηση! Σήμερα λοιπόν, που ολα εξελίσσονται οι νέοι γονείς δεν εκδικούνται  τα παιδιά ή απλά εκτονώνουν το θυμό τους, αλλά περνούν όρια. Κάθε πράξη έχει ένα αποτέλεσμα ή μια συνέπεια και αν κρίνουν οι γονείς ότι δεν κάνει το παιδί κάτι λειτουργικά ή για το καλό του τότε απλά το παιδί θα υποστεί κάποια συνέπεια που έχει σχέση με την πράξη του.

4.Πώς αντιλαμβάνονται τα παιδιά την τιμωρία;
Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τη λέξη τιμωρία ανάλογα με το πώς θα τους την ορίσουμε εμείς. Η τιμωρία χρησιμοποιείται ως τακτική για να δείξουμε στα παιδιά πού βρίσκονται τα όρια. Άν συνοδεύονται απο απανωτές φωνές, κήρυγματα, ποινές τότε είναι αποτυχία. Άν η τιμωρία είναι ενα μονοπάτι διαλόγου που οδηγεί το παιδί στο να σκεφτεί τα αποτελέσματα της πράξης του,να συνηδητοποιήσει πως αυτό που εκανε εχει αντίκτυπο στο ίδιο και στους άλλους τότε είναι επιτυχία.

5.Πρέπει ο ένας γονιός να έχει το ρόλο του αυστηρού/ κακού;
Όχι δεν χρειάζεται να είναι αυστηρός ή κακός  ο γονιός. Χρειάζεται οι γονείς να δείχνουν κατανόηση,αγάπη,εμπιστοσύνη,σταθερότητα. Να συνεργάζονται απο κοινού για την ανατροφή των παιδιών έχοντας κοινή γραμμή. Να επαινούν και να αγκαλιάζουν το παιδί  και  να του επισημαίνουν τις δυσλειτουργικές συμπεριφορές του.

6.Ποιες τιμωρίες είναι τελικά αποτελεσματικές;
Tιμωρίες οι οποίες έχουν άμεση και λογική σχέση με το παράπτωμά του, διαφορετικά το παιδί θα εκλαμβάνει την τιμωρία σαν μια καθαρή μορφή εκδίκησης και δεν θα έχει κανένα νόημα και αποτέλεσμα. Αποτελεσματικές είναι οι τιμωρίες που καθοδηγούν το παιδί στο να συνηδητοποιήσει το λάθος του,να κατανοήσει τις συνέπειες των πράξεων του, και να καταλάβει πως αυτό που έκανε έχει αρνητικές συνέπειες.

7.Είναι άλλο πράγμα η τιμωρία και άλλο η εκδίκηση;
Η τιμωρία είναι μια συνέπεια που εχει άμεση και λογική σχέση με το παράπτωμα του παιδιού. Αν αυτό δεν το φροντίζουν οι γονείς τότε θα μοιάζει με εκδίκηση. Άλλωστε εκδίκηση σημαίνει ανταποδίδω και εγώ το άσχημο και λάθος με σκοπό να πονέσω και να πληγώσω και όχι να νουθετίσω.

8.Πώς μαθαίνω στο παιδί μου τις συνέπειες των πράξεών του;
Χωρίς φωνές και εντάσεις. Κάνοντας διάλογο με το παιδί και μεσα απο κουβέντα εξηγώντας στο παιδί γιατι αυτο που έκανε είναι λάθος ποιές οι συνέπειες των πράξεων του.Του εξηγούμε τις επιπτώσεις για το ίδιο και για τους γύρω του.Χρειάζεται να μάθει ότι κάθε πράξη έχει αποτέλεσμα και συνέπειες.

9.Πόσο πολύ κακό κάνουν στο παιδί “οι φωνές”;
Οι φωνές καταγράφονται στο υποσυνείδητο του παιδιού, δημιουργούν πανικό, αποπροσανατολισμό, ένταση και ψυχικά τραύματα.Επίσης επειδή τα παιδιά αντιγράφουν τις συμπεριφορές των ενηλίκων, υιοθετούν αυτό τον τρόπο αντίδρασης και τα ίδια.

10.Το αντίθετο της τιμωρίας είναι ο έπαινος. Πόσο πολύ τονώνει τα παιδιά όταν επαινούμε μια καλή τους συμπεριφορά;
Ο έπαινος έχει κυρίως θετικά αποτελέσματα.Το παιδί μαθαίνει να ανταμείβεται με καλά λόγια για τη σωστή συμπεριφορά και για τις σωστές πράξεις.Μαθαίνει και αφομοιώνει πως η κακή συμπεριφορά είναι κοινώς αποδεκτή και επιβραβεύσιμη. Ωστόσο και ο έπαινος έχει όρια. Δεν χρειάζεται να επαινούμε με το παραμικρό. Δεν μαθαινουμε στο παιδί να φερεται σωστά για να κερδίσει έπαινο,αλλα χρειάζεται να καταλάβει οτι είναι για το καλό του και για να ναι εντάξει με τους γύρω του.