Μαθαίνοντας το σωστό και το λάθος στο παιδί

Το 20 μηνών παιδί σας δεν μπορεί να σας εξηγήσει γιατί κάτι είναι σωστό ή λάθος, αλλά έχει αρχίσει να καταλαβαίνει την έννοια. Στην πραγματικότητα, πολλά από αυτά που έχει μάθει μέχρι αυτό το σημείο το οδήγησαν να κάνει διάκριση μεταξύ του σωστού και του λάθους στις πιο βασικές του μορφές. Ορισμένες έρευνες δείχνουν, χαρακτηριστικά, ότι τα νήπια μπορούν να κατανοήσουν την έννοια της δικαιοσύνης ήδη από την ηλικία των 19 μηνών.

Για παράδειγμα, το μικρό σας μπορεί να λαχανιάσει όταν ένας χαρακτήρας κάνει κάτι άτακτο σε μια ιστορία. Ή, μπορεί να χειροκροτήσει από ενθουσιασμό αφού σας βοηθήσει να καθαρίσετε τα παιχνίδια του. Πώς ένα νήπιο γνωρίζει τη θεμελιώδη διαφορά μεταξύ του λάθους και του σωστού; Είτε χρησιμοποιώντας την «κοινωνική αναφορά» είτε δίνοντας προσοχή στο πώς εσείς και άλλοι φροντιστές αντιδράτε στα πράγματα. 

Αυτή η βασική γνώση αποτελεί τον θεμέλιο λίθο για την ηθική ανάπτυξη του μικρού σας στο «ταξίδι» του προς την ενηλικίωση, βοηθώντας μεγαλώνοντας να υπερασπιστεί τον εαυτό του και τους άλλους, να κάνει θετικές επιλογές και να αναπτύξει ισχυρές, υγιείς σχέσεις.

Δίνοντας έμφαση στο σωστό και στο λάθος
Ακολουθούν μερικοί τρόποι για να τονίσετε το σωστό και το λάθος, καθώς η ηθική του παιδιού σας συνεχίζει να αναπτύσσεται.

*Δώστε προτεραιότητα στη σύνδεση
Η σύνδεση με το παιδί σας με θετικό τρόπο είναι ο πρώτος ηθικός οδικός χάρτης. Η επίδειξη ενδιαφέροντος, συμπόνιας, συγχώρεσης και αγάπης τους δείχνει «τα σωστά πράγματα».

*Θέστε όρια
Η θετική καθοδήγηση με τη μορφή του καθορισμού των αναπτυξιακά κατάλληλων ορίων (και της τήρησης αυτών με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συνέπεια), είναι θεμελιώδης για την ηθική ανάπτυξη. Τα όρια βοηθούν τα μικρά να μάθουν σημαντικές αξίες όπως η προσωπική ευθύνη, η υπευθυνότητα και ο τρόπος αντιμετώπισης των άλλων.

*Δώστε έμφαση στις διαφορές
Ένα σημαντικό κομμάτι για την ανάπτυξη των ηθών είναι η Θεωρία του Νου (ToM). Το ToM βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν ότι αυτό που σκέφτονται ή αισθάνονται δεν είναι απαραίτητα αυτό που σκέφτονται και αισθάνονται όλοι οι άλλοι. Τα παιδιά αποκτούν τα δομικά στοιχεία του ToM στη βρεφική και νηπιακή ηλικία, βοηθώντας τα τελικά να δουν ότι οι πράξεις τους μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τους άλλους.

Μπορείτε να ενισχύσετε αυτή την ιδέα επισημαίνοντας τις καθημερινές διαφορές στο νήπιό σας. Για παράδειγμα: «Λατρεύεις το πράσινο χρώμα! Η αδερφή σου αγαπά πολύ το μπλε. Το αγαπημένο μου είναι το μωβ. Σε όλους μας αρέσουν τα διαφορετικά χρώματα!» Ή, «Ξέρω ότι θέλεις να παίξεις με τη γάτα, αλλά θέλει να πάρει έναν υπνάκο. Ας την αφήσουμε να ξεκουραστεί και μπορείτε να παίξετε μαζί της αργότερα».

*Μιλήστε για συναισθήματα
Η σύνδεση συναισθήματος-συμπεριφοράς είναι ένα σημαντικό μέρος της ηθικής ανάπτυξης. Μπορείτε να βοηθήσετε το νήπιό σας να το κατανοήσει προσθέτοντας ετικέτες και εξερευνώντας συναισθήματα, καθώς και θετικούς τρόπους ανταπόκρισης στα συναισθήματα. Η αυτορρύθμιση εξακολουθεί να είναι δύσκολη σε αυτό το στάδιο, αλλά μπορείτε να την υποστηρίξετε καθοδηγώντας με συνέπεια τη συμπεριφορά που πηγάζει από συναισθήματα: «Είναι εντάξει να θυμώνεις, αλλά δεν είναι εντάξει να χτυπάς. Ας πάμε στο πάρκο κι ας κλωτσήσουμε το χώμα, καλύτερα».

Πάνω από όλα δείξτε υπομονή! Να θυμάστε ότι η ηθική ανάπτυξη του παιδιού σας είναι σε πολύ αρχικά στάδια! Χρειάζεται ακόμα χρόνο για να μπορέσει να κάνει το σωστό και η καθοδήγηση παίζει καθοριστικό ρόλο. Μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά προσπαθήστε να παραμείνετε θετικοί όταν το νήπιό σας κάνει πράγματα που δεν είναι σωστά, όπως το να αρπάξει το αγαπημένο αρκουδάκι ενός φίλου του και να το σκάσει. Πάρτε μια βαθιά ανάσα, θυμηθείτε ότι είναι ένα φυσιολογικό βήμα στο ηθικό του «ταξίδι» και μιλήστε του για το πώς αυτή η συμπεριφορά μπορεί να κάνει το φίλο του να νιώσει.