Κλάμα βρέφους: Το βρέφος μου κλαίει συνέχεια
υστυχώς τα βρέφη δεν μπορούν να μας εξηγήσουν γιατί κλαίνε, και ούτε οι γονείς μπορεί να είναι βέβαιοι για τα αίτια. Ευτυχώς όμως, τις πιο πολλές φορές καταφέρνουμε να τα ανακουφίσουμε έστω και αν δεν έχουμε βρει το λόγο. Τα βρέφη κλαίνε. Δεν υπάρχει τρόπος να το αποφύγετε. Είναι ένας τρόπος με τον οποίο επικοινωνούν. Αφού το μωρό σας δεν μπορεί να μιλήσει, ίσως να ανησυχείτε και να αναρωτιέστε, «Πώς θα ξέρω τι θέλει;» Στην αρχή μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά ένα μεγάλο μέρος του να είναι κανείς γονιός είναι η δοκιμή και το σφάλμα. Σύντομα θα μάθετε να προβλέπετε τις ανάγκες του παιδιού και να διώχνετε μακριά τα δάκρυά του. Οι παρακάτω είναι οι πιο κοινοί λόγοι για τους οποίους κλαίνε τα βρέφη. Αν το μικρό σας κλαίει, ξεκινήστε να μελετάτε τη λίστα και οι πιθανότητες είναι ότι θα βρείτε τη λύση.
Τι κάνει ένα βρέφος να είναι εξαιρετικά ανήσυχο και να κλαίει;
Τα βρέφη κλαίνε. Από τη στιγμή της γέννησης τους, τα βρέφη έχουν την έμφυτη ικανότητα να επικοινωνούν με το περιβάλλον τους και να εκφράζουν τις ανάγκες τους. Το κλάμα στα βρέφη είναι μια απόλυτα φυσιολογική έκφραση των συναισθημάτων τους. Το άκουσμα συνεχούς κλάματος από ένα νεογέννητο σίγουρα μπορεί να δημιουργήσει μεγάλη ανησυχία και άγχος στους γονείς, αφού θεωρητικά είναι δύσκολο να γνωρίζουν την αιτία που το προκαλεί. Αφού το μωρό σας δεν μπορεί να μιλήσει, ίσως να ανησυχείτε και να αναρωτιέστε, «Πώς θα ξέρω τι θέλει;» Ακόμη κάποιοι γονείς ίσως ανησυχούν ότι το μωρό είναι άρρωστο, πονάει ή κινδυνεύει. Η κούραση και απώλεια ψυχραιμίας που πιθανόν να καταβάλει τους γονείς, μπορεί να τους κάνει να αισθανθούν ανασφάλεια στο ρόλο τους, και να δράσει αρνητικά στην ανάπτυξη του συναισθηματικού δεσμού με το μωρό σας.
Έρευνα έχει δείξει ότι το κλάμα ενός μωρού ακολουθεί μία διαβάθμιση τους πρώτους μήνες της γέννησής του. Το κλάμα αυξάνεται στις δύο ή τρεις εβδομάδες, φτάνει στο ζενίθ του κατά τις 6 με 8 εβδομάδες και μετά μειώνεται, φθάνοντας στο ελάχιστο επίπεδο όταν το μωρό γίνεται τεσσάρων μηνών. Τα μωρά επίσης κλαίνε συχνότερα αργά το απόγευμα ή νωρίς το βράδυ, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να θέλουν να «απελευθερώσουν» την ένταση της ημέρας που πέρασε.
Ευτυχώς όμως, τις πιο πολλές φορές καταφέρνουμε να τα ανακουφίσουμε έστω και αν δεν έχουμε βρει το λόγο. Δεν υπάρχει μια μαγική μέθοδος που να ηρεμεί τα μωρά, αλλά κάποιες τεχνικές έχουν δοκιμαστεί στον χρόνο. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό που απαιτείται είναι να κάνετε κάποιες ενέργειες δοκιμάζοντας εάν αυτές θα ανακουφίσουν το βρέφος και προχωρώντας με υπομονή και ψυχραιμία, αποκλείοντας τα διαφορά πιθανά σενάρια που μπορεί να προκαλέσουν ανησυχία σε ένα μωρό
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένα βρέφος κλαίει. Τα συχνότερα αίτια του κλάματος συνοψίζονται ως εξής:
- Πεινά
- Λερωμένη πάνα
- Θέλει να κοιμηθεί (κούραση ή αΰπνία)
- Έχει κολικούς
- Κρυώνει ή ζεσταίνεται
- Θέλει περισσότερα ή λιγότερα ερεθίσματα
- Θέλει αγκαλιά και κουβέντα
- Θέλει να ρευτεί
- Βγάζει δοντάκια
- Πόνος ή αρρώστια
- Άλλα πιο σπάνια
1. ΠΕΙΝΑ
Όταν ένα βρέφος κλαίει το πρώτο πράγμα που θα σκεφτείτε είναι ότι πεινά. Εάν μάθετε να αναγνωρίζετε τα σημεία πείνας, θα σας βοηθήσει να ταΐσετε το μωρό σας πριν αυτό αρχίσει να κλαίει.
Παλιά πιστεύαμε ότι πρέπει να ταΐζουμε τα μωρά σε τακτικές ώρες π.χ. κάθε 3-4 ώρες. Όμως σήμερα πιστεύουμε ότι αυτό είναι αντίθετο προς τη βρεφική φυσιολογία, διότι οι βιορυθμοί κάθε βρέφους είναι διαφορετικοί και πρέπει να ακολουθούμε τα δικά του σημεία πείνας.
Επίσης πιστεύαμε ότι πρέπει πρώτα να αφήσουμε το μωρό να κλάψει και με το κλάμα του να απαιτήσει το φαγητό του. Όταν συμβαίνει αυτό, το μωρό είναι εκνευρισμένο με έντονα αντανακλαστικά και βρίσκεται σε μια κατάσταση άγχους και ανασφάλειας που θα το δυσκολέψουν να πιάσει το στήθος ή το μπιμπερό. Στην περίπτωση αυτή το μωρό θα τρώει λαίμαργα με αποτέλεσμα να καταπίνει πολύ αέρα, που κατ’ επέκταση ίσως του προκαλέσει κολικούς.
Σήμερα πιστεύουμε ότι το κλάμα αποτελεί πολύ καθυστερημένο σημάδι πείνας και είναι προτιμότερο να ταΐσουμε το μωρό μόλις αναγνωρίσουμε τα πρώιμα σημεία της πείνας.
Ποια είναι τα πρώιμα σημεία της πείνας;
1. Κάνει ήχους με τα χειλάκια του.
2. Κάνει κινήσεις πιπιλίσματος.
3. Ανοιγοκλείνει το στόμα του.
4. Προσπαθεί ή και βάζει τα χέρια του στο στόμα.
5. Βγάζει έξω τη γλώσσα και γλείφει τα χείλη του.
6. Κάνει γκριμάτσες, στραβώνει το στόμα του ή βγάζει ήπιες φωνές.
7. Ανασαίνει άρρυθμα και γρήγορα.
8. Είναι πιο κινητικό και ανήσυχο και κάνει ελαφρές κινήσεις των άκρων
9. Γυρίζει το κεφάλι του προς τη μια πλευρά ή το κινεί από τη μια πλευρά στην άλλη.
10. Αναζητά το στήθος της μητέρας του
Συμπέρασμα:
Μην ταΐζετε το μωρό σας διότι «είναι η ώρα του να φάει», ή διότι κλαίει, αλλά δώστε του το φαγητό του ελεύθερα μόλις αναγνωρίσετε τα πιο πάνω πρώιμα σημεία της πείνας.
2. ΛΕΡΩΜΕΝΗ ΠΑΝΑ
Μερικά βρέφη σας ενημερώνουν με τον τρόπο τους ότι η πάνα τους είναι βρεγμένη, ή λερωμένη, ενώ άλλα ανέχονται αυτή την κατάσταση για πολλή ώρα χωρίς να διαμαρτύρονται. Το πιο απλό πράγμα είναι να το ελέγξετε. Μην ξεχνάτε να αλλάζετε την πάνα του μωρού σας πριν το φαγητό για να νοιώθει πιο άνετα και να φάει το φαγητό του πιο ήρεμα. Εάν κατά τη διάρκεια του ταΐσματος ακούσετε τα έντερα του να γουργουρίζουν πιθανόν να έχει και πάλι λερωθεί και καλύτερα να αλλάξετε ξανά τη πάνα του, για να κοιμηθεί στεγνό και να αποφευχθούν οι ερεθισμοί του δέρματος και το σύγκαμα.
3. ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΚΟΙΜΗΘΕΙ
Η διάρκεια του ύπνου διαφέρει από βρέφος σε βρέφος. Τα νεογνά και τα βρέφη μέχρι 3 μηνών κοιμούνται περίπου 16 μέχρι 20 ώρες την ημέρα. Ο συνεχής ύπνος τους διαρκεί περίπου 4-6 ώρες. Μερικά βρέφη όμως, κοιμούνται μέχρι και 8 ώρες συνεχόμενα, ενώ άλλα ξυπνούν για να φάνε κάθε 2-3 ώρες. Απλά ακολουθήστε τους βιορυθμούς του.
Μεγαλώνοντας το παιδί, οι ανάγκες του για ύπνο ελαττώνονται , έτσι στην ηλικία των 3-6 μηνών κοιμούνται περίπου 14-18 ώρες, στην ηλικία των 6-12 μηνών 12-14 ώρες και παιδιά 1-3 χρονών 10-12 ώρες το εικοσιτετράωρο.
Τις πιο πολλές ώρες του, το βρέφος τις κοιμάται το βράδυ. Στην ηλικία των 4-6 μηνών πολλά βρέφη κοιμούνται συνεχώς όλο το βράδυ χωρίς να ξυπνούν για να πιούν το γάλα τους, υπάρχουν όμως και μερικά που συνεχίζουν να ξυπνούν κάθε 3-4 ώρες για πολλούς μήνες.
Φυσικά ένα μωρό μπορεί να ξυπνά το βράδυ, όχι κατ’ ανάγκη διότι πεινά, αλλά για άλλους λόγους ιατρικούς ή μη.
Για παράδειγμα:
- βγάζει δόντια,
- λερώθηκε,
- έχει βουλωμένη μύτη,
- κρυώνει,
- ζεσταίνεται,
- έχει κολικούς,
- έχει πυρετό,
- για συναισθηματικούς λόγους, όταν για παράδειγμα η οικογένεια περνάει κάποια κρίση, όταν υπάρχουν λόγοι στρες ή όταν για κάποιο λόγο διακόπτεται η ρουτίνα του βρέφους (αλλαγή σπιτιού, δωματίου ή κρεβατιού)
Πως μπορώ να βοηθήσω το μωρό μου να κοιμάται το βράδυ;
Δυστυχώς τις πρώτες ημέρες της ζωής του μωρού δεν υπάρχουν κανόνες και δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα, διότι το νεογέννητο κοιμάται όποτε θέλει και όπου θέλει και αυτό δεν μπορούμε να το ελέγξουμε, εκτός από το να οπλιστούμε με υπομονή και γνώσεις για το τι πρόκειται να επακολουθήσει. Σε μεγαλύτερα μωρά δώστε τους κάποιο παιχνιδάκι. Αυτό μπορεί να είναι, ένα λαγουδάκι, ένα αρκουδάκι, ένα άλλο χνουδωτό ζωάκι, ή απλά μια κουβερτούλα. Θα λειτουργήσει σαν κατευναστικό που θα του δημιουργήσει ένα αίσθημα ασφάλειας. Σημαντικό είναι το παιχνιδάκι αυτό να έρχεται συχνά σε επαφή με τη μητέρα, ώστε να αποκτήσει την ιδιαίτερη μυρωδιά της και έτσι να συνδεθεί στην οσφρητική μνήμη του μωρού. Τα μωρά έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την αίσθηση της όσφρησης και όταν ξυπνούν τρομαγμένα, ιδίως μέσα στη νύχτα, η μυρωδιά της μητέρας δίπλα τους μπορεί να είναι ιδιαίτερα καθησυχαστική και να τα βοηθήσει να ξανακοιμηθούν.
Προσπαθήστε να ξεχωρίσετε ανάμεσα στον κανονικό ύπνο και στην κατάσταση του μισοκοιμισμένου. Στη βρεφική ηλικία το μωρό μεταβαίνει εύκολα από το ένα στάδιο στο άλλο, και όταν αυτό αρχίζει να μισοκοιμάται οι γονείς θα πρέπει να το μεταφέρουν στο κρεβάτι ή στην κούνια του, για να κοιμηθεί. Όταν όμως το μωρό είναι ξύπνιο, θα πρέπει να το απασχολείτε για να επιταχύνετε την κοινωνικοποίησή του.
Προσπαθήστε να το μάθετε να ξεχωρίζει τη μέρα από το βράδυ. Αν και τα μωρά τελικά θα μάθουν να κοιμούνται τις πιο πολλές ώρες τους τη νύχτα, τα περισσότερα νεογέννητα συγχύζουν τη νύχτα με την μέρα. Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το βρέφος να ξεχωρίσει τον μεσημεριανό από τον βραδινό ύπνο με τη χρήση διαφόρων τελετουργικών. Το βράδυ μπορεί να συνδεθεί με το μπάνιο, ένα τραγούδι νανουρίσματος, το άκουσμα απαλής μουσικής, και με τη συσκότιση του δωματίου. Ο μεσημεριανός ύπνος χρειάζεται διαφορετική ρουτίνα. Και φυσικά θα πρέπει να έχει μικρότερη διάρκεια.
Τα νυχτερινά γεύματα θα πρέπει να διαφέρουν από αυτά στη διάρκεια της ημέρας. Οι γονείς θα πρέπει να κάνουν πιο κοινωνικά τα γεύματα του μωρού στη διάρκεια της ημέρας, με κουβεντούλα, παιχνίδια, γέλια και κινήσεις και εκφράσεις του προσώπου. Αντίθετα, τα νυχτερινά γεύματα θα πρέπει να είναι ήρεμα και να γίνονται όταν το μωρό αρχίζει να διαμαρτύρεται μισοκοιμισμένο, προτού ξυπνήσει τελείως. Το βράδυ το φως θα πρέπει να μένει σβηστό ή χαμηλωμένο και να μη μιλάει ο γονιός στο παιδί, ενώ στα γεύματα της ημέρας θα πρέπει να κάνει ακριβώς το αντίθετο.
4. ΕΧΕΙ ΚΟΛΙΚΟΥΣ
Ο αυστηρός ορισμός του κολικού είναι έντονο απαρηγόρητο κλάμα για 3 ώρες την ημέρα, για 3 μέρες την εβδομάδα και για 3 συνεχείς εβδομάδες. Πολλά όμως νεογνά, συνήθως κλαίνε λιγότερες ώρες και λιγότερες φορές. Οι κολικοί αρχίζουν συνήθως μετά τη 2η εβδομάδα ζωής, και διαρκούν περίπου 3 μήνες. Τα βρέφη γίνονται ανήσυχα, και κλαίνε έντονα και παρατεταμένα, κυρίως τις απογευματινές και πρώτες βραδινές ώρες. Οι κολικοί είναι περιοδικοί, δηλαδή κατά τη διάρκεια του κολικού το μωρό κλαίει γοερά, το πρόσωπο του κοκκινίζει, μαζεύει τα πόδια του προς την κοιλιά και αρνείται να φάει.
Η αιτία των κολικών είναι άγνωστη. Ενοχοποιείται η λαιμαργία του μωρού, η κατάποση αέρα, η διατροφή της μητέρας, η αλλεργία στο γάλα της αγελάδας, η δυσανεξία στη λακτόζη, η γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, η δυσκοιλιότητα, ακόμα και το άγχος της μητέρας που μεταφέρεται προς το μωρό.
Ειδική θεραπεία δεν υπάρχει. Χρειάζεται υπομονή και ψυχραιμία. Οι κολικοί θα υποχωρήσουν μόνοι τους μετά τον 3ο μήνα ζωής. Ακόμα κι αν το παιδί σας δεν κλαίει για τρεις ώρες, αυτά τα επεισόδια μπορούν να είναι δύσκολα για εσάς. Όταν όλα τα άλλα αποτυγχάνουν, δοκιμάστε τις συμβουλές που ακολουθούν.
Μερικές συμβουλές για να ελαττώσετε τους κολικούς:
• Κατά τη διάρκεια της σίτισης κρατάτε το μωρό σας με το κεφάλι πιο ψηλά από το σώμα του για να είναι πιο ομαλή η ροή του γάλατος στο στομάχι.
• Αναγνωρίστε τα πρώιμα σημεία της πείνας και ταΐστε το πριν να γίνει ανήσυχο και εκνευριστεί.
• Δοκιμάστε ένα ζεστό μπάνιο και λίγο μασάζ στη κοιλιά του μωρού. Το τρίψιμο της κοιλιάς του παιδιού σας είναι ένα από τα πιο καθησυχαστικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για αυτό όταν υποφέρει με κολικούς.
• Βάλτε το μπρούμυτα πάνω στα πόδια σας και κάνετε λίγο μασάζ στη πλάτη.
• Βάλτε του ελαφρά ζεστές κομπρέσες στη κοιλιά (προσοχή να μην είναι πολύ ζεστές και να του προκαλέσετε έγκαυμα).
• Δοκιμάστε να του δώσετε μια πιπίλα.
• Σιγοτραγουδήστε του ή βάλτε του μια απαλή μουσική.
• Μερικοί γονείς βάζουν το μωρό στο παιδικό κάθισμα του αυτοκινήτου και το παίρνουν μια βόλτα. Αν και δεν είναι τόσο πρακτικό φαίνεται ότι ο θόρυβος και το κούνημα βοηθούν τους κολικούς και κάνουν το μωρό να κοιμηθεί. Μια υπαλλακτική λύση είναι να το πάρετε μια βόλτα με το αμαξάκι. Είναι περίπου εξίσου αποτελεσματικό, αλλά είναι πιο εύκολο και πιο πρακτικό.
• Εάν πιστεύετε ότι το μητρικό γάλα περιέχει κάποια ουσία που μπορεί να προκαλεί κολικούς, αναπροσαρμόστε τη δίαιτα σας. Αφαιρέστε από τη διατροφή σας για δύο εβδομάδες, τροφές, όπως κουνουπίδι, τυρί, γιαούρτι, φράουλες, μπρόκολο, ξηρούς καρπούς, καφεΐνη και οινοπνευματώδη ποτά. Ακολούθως μπορεί να εισάγετε ξανά τις πιο πάνω τροφές μία-μία μέχρι να βρείτε ποια του προκαλεί το πρόβλημα.
• Εάν το μωρό τρέφεται με ξένο γάλα μπορείτε να χορηγήσετε ειδική φόρμουλα που ελαττώνει τους κολικούς. Πολλά γάλατα σήμερα περιέχουν προβιοτικά τα οποία φαίνεται ότι ελαττώνουν τους κολικούς.
• Εάν ο παιδίατρος σας υποψιάζεται ότι το μωρό έχει αλλεργία στο γάλα αγελάδας ή δυσανεξία στη λακτόζη, μπορεί επίσης να σας συστήσει ειδική φόρμουλα.
• Αν και υπάρχουν κάποια σκευάσματα στα φαρμακεία για τους κολικούς, τις περισσότερες φορές αυτά είναι αναποτελεσματικά και σίγουρα θα πρέπει να δοκιμάζονται μόνο κατόπιν σύστασης από τον παιδίατρο σας.
5. ΚΡΥΩΝΕΙ ή ΖΕΣΤΑΙΝΕΤΑΙ ΠΟΛΥ
Δεν είναι σπάνιο κατά τη διάρκεια του χειμώνα το μωρό σας να κλαίει όταν το ξεντύνετε για το μπάνιο ή όταν του αλλάζετε την πάνα. Ο λόγος είναι απλός: κρυώνει. Μην ξεχνάτε ότι η επιφάνεια του σώματος του βρέφους είναι πολύ μεγάλη σε σχέση με το βάρος του και για τον λόγο αυτό χάνει πολύ εύκολα θερμότητα με επακόλουθο να κρυώνει. Επίπλέον το θερμορυθμιστικό του σύστημα δεν δουλεύει πλήρως με αποτέλεσμα να μη μπορεί να διατηρήσει σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος του.
Είναι λάθος να πιστεύετε ότι τα πολλά ρούχα το προστατεύουν από το κρυολόγημα. Το προστατεύουν μόνο από το κρύο. Όσα ρούχα και να φορά, εάν κάποιο άτομο με συμπτώματα ίωσης ή λοίμωξης, φταρνιστεί ή βήξει κοντά στο μωρό κινδυνεύει να το κολλήσει. Ένας απλός κανόνας είναι, τον χειμώνα να φοράτε στο μωρό σας ένα ρούχο παραπάνω από ότι φοράτε εσείς.
Το αντίθετο συμβαίνει κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το μωρό ζεσταίνεται πολύ, με τη διαφορά ότι διαμαρτύρεται πολύ λιγότερο παρά όταν κρυώνει.
6. ΘΕΛΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ – ΘΕΛΕΙ ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ
Πολλά βρέφη είναι απαιτητικά. Τους αρέσει να τα απασχολείς, να τους μιλάς, να τα κρατάς και να τους τραγουδάς, να τα κάνεις να γελούν, να τα μεταφέρεις σε μπροστινό μάρσιππο από το ένα μέρος στο άλλο, ή να τα βγάζεις έξω από το σπίτι να βλέπουν καινούρια πράγματα, όπως χρώματα, μικρά ζώα ή απλά ένα αυτοκίνητο που περνά. Τους ευχαριστούν τα παιγνίδια που κάνουν θόρυβο, ή παιγνίδια που παίζουν κάποια μουσική. Ακόμα, με ένα απλό σχίσιμο ενός χαρτιού μπορεί να γελούν για πολλή ώρα, και γενικά ηρεμούν όταν δέχονται οπτικά ή ακουστικά ερεθίσματα.
Άλλα όμως βρέφη είναι πιο ευαίσθητα και νοιώθουν πιο άνετα όταν δέχονται λιγότερα ερεθίσματα. Οπόταν θα πρέπει να ξεχωρίσετε πως αντιδρά καλύτερα το βρέφος σας και να ακολουθήσετε τις απαιτήσεις του.
Μπορεί να διαπιστώσετε ότι το μωρό σας έχει περιόδους προς το τέλος κάθε μέρας όπου φαίνεται να κλαίει χωρίς λόγο. Ή ότι κλαίει περισσότερο απ’ ότι συνήθως μετά από διακοπές με πολλά και ένθερμα μέλη της οικογένειας όπου τα περνούν από αγκαλιά σε αγκαλιά. Τα νεογέννητα μωρά δυσκολεύονται να φιλτράρουν όλα τα ερεθίσματα που λαμβάνουν. Το έντονο φώς ή ο δυνατός θόρυβος τα αναστατώνει και πολλές φορές μπορεί να μην αντέξουν την πολλή δραστηριότητα που τα κατακλύζει και να ξεσπάσουν σε κλάμα. Το κλάμα είναι ο δικός τους τρόπος να πουν «Αρκετά ως εδώ!». Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν το μωρό σας είναι κουρασμένο και έχει υπερένταση. Μεταφέρετέ το λοιπόν σε ένα ήρεμο και ήσυχο μέρος, προσφέρετέ του μια διέξοδο για λίγο, και μετά προσπαθήστε να το κοιμίσετε.
7. ΘΕΛΕΙ ΑΓΚΑΛΙΑ ΚΑΙ ΚΟΥΒΕΝΤΑ
Τα μωρά μπορεί να κλαίνε διότι χρειάζονται αγκαλιά και κουβέντα. Τους αρέσει να βλέπουν το πρόσωπο κυρίως της μητέρας, καθώς και άλλων ( πατέρα, αδελφού/ αδελφής, γιαγιάς, παππού), να ακούνε τη φωνή τους, να ακούνε τους χτύπους της καρδίας τους. Τους αρέσει να τους λέτε κουβεντούλες, να αγγίζουν το δέρμα σας, να μυρίζονται την οσμή σας και να νοιώθουν το χάδι σας στο πρόσωπο ή το κεφάλι τους. Μπορεί επίσης να παραμένουν ήρεμα και να κοιμούνται ήσυχα αν τα μεταφέρετε σε μπροστινό μάρσιππο αγκαλιάς. Έτσι έχετε το μωρό κοντά σας πιο πολλή ώρα, ενώ συγχρόνως μπορεί να ασχολείστε και με κάτι άλλο. Μη φοβάστε ότι θα το «κακομάθετε», δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
8. ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΡΕΥΤΕΙ
Τα βρέφη καταπίνουν αέρα κατά τη διάρκεια του θηλασμού ή του ταΐσματος με μπιμπερό. Όσο πιο πολύ αέρα καταπιούν τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να του δημιουργήσουν δυσφορία. Εάν το μωρό σας έχει δυσφορία ή κλαίει μετά το φαγητό, ένα καλό ρέψιμο θα το ανακουφίσει.
Μερικές συμβουλές για να κάμετε το βρέφος σας να ρευτεί.
• Βοηθήστε το χρησιμοποιώντας τις διάφορες γνωστές θέσεις, να ρευτεί στο μέσον της σίτισης και ιδιαίτερα στο τέλος, πριν το βάλετε για ύπνο. Αν έχει δυσφορία και καταλάβετε ότι θέλει να ρευτεί αλλά δεν μπορεί, βάλτε το για μερικά λεπτά στο κρεβατάκι του και ξανασηκώστε το. Έτσι βοηθάτε τη βαλβίδα που είναι στο τέλος του οισοφάγου να ανοίξει και να προκληθεί το ρέψιμο.
• Εάν το μωρό θηλάζει, δεν πρέπει να πιάνει μόνο τη θηλή αλλά το στόμα του να εφαρμόζει καλά στο στήθος. Με αυτό τον τρόπο ο αέρας που θα καταπιεί θα είναι λιγότερος.
• Εάν τρέφεται με μπιμπερό είναι σημαντικό να ελέγξετε την τρύπα της θηλής. Αυτή δεν πρέπει να είναι πολύ μικρή γιατί το μωρό καταβάλει πιο μεγάλη προσπάθεια για να φάει με αποτέλεσμα να καταπίνει πιο πολύ αέρα. Επίσης δεν πρέπει να είναι πολύ ανοικτή γιατί το γάλα θα τρέχει πιο γρήγορα στο στόμα του με κίνδυνο τη πνιγμονή. Ένας καλός τρόπος να ελέγξετε την τρύπα είναι να βάλετε το μπιμπερό ανάποδα. Το γάλα πρέπει να βγαίνει σταγόνα- σταγόνα. Υπάρχουν φυσικά, στην αγορά μπιμπερό με ειδική κατασκευή που ελαττώνουν τον αέρα που καταπίνει το μωρό.
9. ΒΓΑΖΕΙ ΔΟΝΤΑΚΙΑ
Τα πιο πολλά βρέφη βγάζουν τα πρώτα τους δοντάκια μεταξύ 5-8 μηνών.
Σε μερικά βρέφη ή οδοντοφυΐα μπορεί να αρχίσει νωρίτερα ή και αργότερα. Τα πρώτα δόντια που βλαστάνουν είναι συνήθως τα κάτω μπροστινά (μέσοι τομείς) και ακολούθως τα πάνω μπροστινά (μέσοι τομείς) και ακολουθούν οι άνω πλάγιοι τομείς και οι κάτω πλάγιοι τομείς. Η οδοντοφυΐα των πρώτων δοντιών (20) συμπληρώνεται στην ηλικία των 2 ½ -3 ετών.
Σε πολλά βρέφη η οδοντοφυΐα δεν προκαλεί κανένα απολύτως σύμπτωμα, και η μητέρα συνήθως το ανακαλύπτει τυχαία.
Σε ορισμένα όμως βρέφη προκαλούνται τα πιο κάτω συμπτώματα:
• Διογκωμένα και κόκκινα ούλα
• Σιελόρροια (μεγάλη ποσότητα σάλιου)
• Δυσφορία και γκρίνια
• Ανησυχία πόνος και κλάμα
• Δυσκολία στο φαγητό ή και ανορεξία
• Δυσκολία στον ύπνο
Πως να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα της οδοντοφυΐας:
• Δώστε του ένα πλαστικό ή ελαστικό παιγνίδι ή ειδικά πλαστικά δακτυλίδια που περιέχουν υγρό και μπαίνουν στο θάλαμο του ψυγείου. Σίγουρα θα τα βάλει στο στόμα του.
• Εάν είναι αρκετά μεγάλο για να τρώει μόνο, του δώστε του ένα μπισκότο (cracker)
ή κάτι κρύο να φάει π.χ. γιαούρτι.
• Κάντε του λίγο μασάζ στα ούλη με ειδική μαλακή δακτυλήθρα.
• Εάν αυτά δεν βοηθούν, ρωτήστε τον παιδίατρο σας κατά πόσο θα του δώσετε κάποιο παυσίπονο ή κάποια καταπραϋντική κρέμα (gel).
10. ΠΟΝΟΣ Ή ΑΡΡΩΣΤΙΑ
Το κλάμα ενός άρρωστου μωρού συνήθως ηχεί διαφορετικά από το κλάμα ενός μωρού που πεινά ή βρίσκεται σε αγχώδη κατάσταση. Σύντομα θα μάθετε να ξεχωρίζετε πότε το παιδί σας «απλά δεν ακούγεται καλά» και χρειάζεται γιατρό. Αν όμως το μωρό κλαίει πιο έντονα ή διαφορετικά από ό,τι σας έχει συνηθίσει, είναι καλό να μιλήσετε τηλεφωνικά με τον παιδίατρό σας για να τον ενημερώσετε.
Εάν έχετε ελέγξει τα πιο βασικά αίτια που το μωρό σας είναι ανήσυχο ή κλαίει, και έχετε δοκιμάσει διάφορους τρόπους να το κάνετε να ηρεμήσει, και αυτό εξακολουθεί να κλαίει μη ξεχνάτε ότι μπορεί να είναι άρρωστο. Απλά πάρτε του τη θερμοκρασία και εάν έχει πυρετό ψάξτε για άλλα συμπτώματα κάποιας αρρώστιας.
Πότε πρέπει να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρο σας:
• Όταν το μωρό σας έχει εμετούς και διάρροια
• Όταν έχει πυρετό
• Όταν σφυρά το στήθος του και έχει δύσπνοια (δηλαδή δυσκολεύεται στη αναπνοή του)
• Όταν βήχει λαρυγγικά
• Όταν πέσει από ύψος ή τραυματιστεί στο κεφάλι
• Όταν έχει αίμα στα κόπρανα
• Όταν δεν αντιδρά καλά στα ερεθίσματα
• Όταν ξαφνικά αρχίζει να κλαίει χωρίς κανένα εμφανή λόγο
• Όταν έχει ελαττωθεί σε μεγάλο βαθμό η όρεξη του για φαγητό
11. ΑΛΛΑ ΠΙΟ ΣΠΑΝΙΑ ΑΙΤΙΑ
• Κήλη
Κήλη ονομάζεται η προβολή κάποιου ενδοκοιλιακού οργάνου δια μέσου ενός φυσιολογικού τρήματος (ή τρύπας) του σώματος. Οι πιο συχνές είναι η βουβωνοκήλη, η ομφαλοκήλη και η υδροκήλη.
Η βουβωνοκήλη οφείλεται στη παραμονή ανοικτού του πόρου από τον οποίο κατεβαίνουν οι όρχεις στο όσχεο. Συνήθως αυτός ο πόρος κλείνει αμέσως μετά τη γέννηση. Αν δεν κλείσει υπάρχει επικοινωνία του οσχέου με τη κοιλιά και εάν αυτή είναι μεγάλη μπορεί δια μέσου της να περάσει τμήμα του εντέρου και να δημιουργηθεί η βουβωνοκήλη. Εάν η επικοινωνία είναι μικρή περνά μόνο νερό προς το όσχεο και δημιουργείται η υδροκήλη. Όχι σπάνια η υδροκήλη συνυπάρχει με τη βουβωνοκήλη.
Η μόνη κήλη που προκαλεί δυσφορία ή και πόνο στο βρέφος είναι η βουβωνοκήλη. Έντονος πόνος υπάρχει όταν η κήλη περισφιχτεί, δηλαδή το έντερο δεν μπορεί να επιστρέψει στη κοιλιά και να κινδυνεύει με νέκρωση λόγω διακοπής της κυκλοφορίας του αίματος. Εάν το βρέφος σας κλαίει χωρίς άλλο εμφανή λόγο είναι καλό να ελέγξετε την περιοχή γύρω από τα γεννητικά του όργανα. Η κήλη εμφανίζεται σαν μια μικρή διόγκωση στη περιοχή αυτή. Στη περίπτωση αυτή πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας διότι η θεραπεία είναι σχεδόν πάντοτε χειρουργική.
Η ομφαλοκήλη δεν προκαλεί ανησυχία ή πόνο και υποχωρεί χωρίς θεραπεία γύρω στα 4 χρόνια. Η υδροκήλη επίσης δεν προκαλεί συμπτώματα και υποχωρεί στους 12-18 μήνες.
• Εγκολεασμός
Ο εγκολεασμός αποτελεί μια μορφή απόφραξης του εντέρου και χαρακτηρίζεται από την είσοδο ενός τμήματος του εντέρου στον ίδιο του τον αυλό (σαν τηλεσκόπιο) δημιουργώντας έτσι ένα διπλό σωλήνα, με αποτέλεσμα την απόφραξη των αγγείων, οίδημα και ισχαιμία του εντέρου και την πιθανή νέκρωση του αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα.
Εμφανίζεται κατά 65% σε παιδιά κάτω του ενός έτους και κατά 35% σε μεγαλύτερες ηλικίες. Στη βρεφική ηλικία είναι πιο συχνός στα αγόρια. Τα αίτια είναι βασικά άγνωστα, ενοχοποιούνται όμως η εισαγωγή στερεάς τροφής, γαστρεντερίτιδες, λοιμώξεις του αναπνευστικού και διάφορες άλλες ιώσεις . Η συχνότητα του είναι 2-4 περιστατικά κάθε 1000 βρέφη.
Το μωρό έχει έντονο πόνο στη κοιλιά που συνοδεύεται με εμετούς. Το κλάμα του είναι κολικοειδές, δηλαδή κλαίει κάθε 10-15 λεπτά με διάρκεια 3-4 λεπτά. Ακολούθως μπορεί να παρουσιάσει ωχρότητα (χλομάδα), άρνηση για φαγητό, απάθεια και ίσως αιμορραγικές κενώσεις.
Σε περίπτωση που το βρέφος σας παρουσιάσει τα πιο πάνω συμπτώματα επικοινωνήστε αμέσως με τον παιδίατρο σας.
• Ερπητική στοματίτιδα.
Η ερπητική στοματίτιδα είναι μια φλεγμονή του βλεννογόνου του στόματος που μπορεί να επηρεάσει τα ούλη, τη γλώσσα, τα χείλη, την βάση ή τον ουρανίσκο του στόματος. Μπορεί να παρουσιαστεί με ερυθρότητα, πόνο, ανησυχία, δυσκολία στη σίτιση και σπανιότερα αιμορραγία. Εμφανίζεται σε βρέφη και παιδιά από 6 μηνών και άνω.
Απλά εξετάστε το στόμα του μωρού σας και αν υπάρχουν συμπτώματα επικοινωνήστε με τον παιδίατρο σας.
• Ρούχα.
Όχι σπάνια, τα μωρά μπορεί να κλαίνε διότι έχουν φαγούρα ή και πόνο ο οποίος προκαλείται από τη συνθετική μάρκα ή το νάυλον που τη συγκρατεί, ενός ρούχου. Καλύτερα τα καινούρια ρούχα να πλένονται πριν τα φορέσουν για πρώτη φορά τα μωρά ή ακόμα καλύτερα να αφαιρείτε τη μάρκα από τα ρούχα.
• Περιτύλιξη τρίχας ή κλωστής γύρω από κάποιο δάκτυλο (hair tourniquet).
Στη περίπτωση αυτή μια τρίχα (συνήθως της μητέρας) ή μια κλωστή (από τα ρούχα του μωρού) μπορεί να τυλιχτεί γύρω από ένα δάκτυλο με αποτέλεσμα να διακοπεί η κυκλοφορία, να πρηστεί και να κοκκινίσει και σε ακραίες περιπτώσεις να πάθει νέκρωση και γάγγραινα. Εάν το μωρό κλαίει χωρίς κάποιο εμφανή λόγο εκτός από τα υπόλοιπα αίτια, είναι καλό να ελέγξετε και τα δάκτυλα του.
• Δυσκοιλιότητα
Η δυσκοιλιότητα είναι πιο συχνή σε μεγαλύτερα παιδιά, μπορεί όμως να εμφανιστεί από τη βρεφική ηλικία. Με τον όρο δυσκοιλιότητα δεν εννοούμε ότι το μωρό δεν ενεργείται κάθε μέρα, αλλά τη δυσκολία στην αφόδευση. Αυτό συνοδεύεται με φουσκωμένη κοιλιά και πόνο, τα κόπρανα του είναι σκληρά και ογκώδη και μπορεί να του προκαλέσει ραγάδες (σχισμές γύρω από τον πρωκτό) και ίσως μικρή αιμορραγία. Αν διαπιστώσετε ότι το μωρό σας μπορεί να έχει δυσκοιλιότητα ενημερώστε τον παιδίατρο σας ο οποίος θα σας δώσει οδηγίες για την αντιμετώπιση της.
• Σύγκαμα
Τα ούρα περιέχουν μια ουσία που λέγεται ουρία. Η ουρία διασπάται και
παράγεται αμμωνία, η οποία είναι καυστική για το πολύ ευαίσθητο δέρμα του μωρού και προκαλεί ερεθισμό του δέρματος στη περιοχή της πάνας. Το δέρμα κοκκινίζει και αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, πολύ σύντομα η περιοχή θα επιμολυνθεί με μύκητες λόγω των ιδανικών συνθηκών (αυξημένη υγρασία και θερμοκρασία) που επικρατούν στη περιοχή. Όταν συμβεί αυτό, οι δερματικές βλάβες θα αρχίσουν να επεκτείνονται, το κοκκίνισμα θα γίνει πιο έντονο που θα προκαλεί έντονο πόνο όταν το ακουμπάτε έστω και απαλά. Δεν είναι σπάνιο η περιοχή να είναι τόσο ερεθισμένη που σε ορισμένα σημεία να αιμορραγεί.
Χρησιμοποιείστε τις ειδικές κρέμες που θα σας συστήσει ο παιδίατρος σας για να ανακουφίσετε το μωρό σας.
• Πιο σπάνια αίτια
Κατάγματα, ξένο σώμα στο μάτι, στη μύτη ή στο αυτί, τσιμπήματα των εντόμων, σύνδρομο Kawasaki, πορφύρα, μηνιγγίτιδα και άλλα.
Γενικές συμβουλές προς καλύτερη αντιμετώπιση του βρέφους που κλαίει είναι:
Ακόμη και αν δεν μπορείτε να εντοπίσετε την αιτία του κλάματος, μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας και το βρέφος σας να αντιμετωπίσει τη δύσκολη αυτή φάση ακολουθώντας τις ακόλουθες συμβουλές:
- Αποφύγετε τις συγκρίσεις με άλλους γονείς νεογέννητων. Το κάθε βρέφος είναι διαφορετικό και η κάθε οικογένεια βιώνει διαφορετικά την άφιξη ενός νέου μέλους.
- Η παρουσία έντονου κλάματος δεν διαρκεί για πάντα, παρά μόνο τις πρώτες βδομάδες ή τους πρώτους μήνες. Επαναλάβετε στον εαυτό σας, «Το παιδί θα ξεπεράσει αυτή τη φάση». Ευτυχώς, τα βρέφη (και οι γονείς τους) είναι ανθεκτικά και με κάποιο τρόπο καταφέρνουν να ξεπερνούν ακόμα και τα πιο δύσκολα επεισόδια κλάματος. Πάρτε ελπίδες από το γεγονός ότι μέχρι το παιδί σας να γίνει 8-12 εβδομάδων, θα είναι πιο ικανό να καθησυχάσει τον εαυτό του και ένα μεγάλο μέρος του κλάματος θα σταματήσει.
- Αν το νεογέννητο σας είναι κατά τα άλλα υγιές, κερδίζει βάρος και κατακτά τα αναμενόμενα στάδια ψυχοκινητικής εξέλιξης, τότε τα αίτια του υπερβολικού κλάματος δεν είναι τόσο σημαντικά ώστε να πρέπει να σας ανησυχούν.
- Σκεπάστε το μωρό και κρατήστε το κοντά σας.
Τα νεογέννητα θέλουν να αισθάνονται τόσο ζεστά και ασφαλή όσο αισθάνονταν στη μήτρα, οπότε δοκιμάστε να τυλίξετε το παιδί σας απαλάμε μια κουβέρτα ή να το κρατήσετε αγκαλιά πάνω στον ώμο σας. Όμως έχετε υπόψη σας ότι κάποια βρέφη βρίσκουν το σκέπασμα με την κουβέρτα ή τα χάδια πολύ περιοριστικά και ανταποκρίνονται καλύτερα σε άλλες μορφές ανακούφισης, όπως μια πιπίλα ή τις ρυθμικές κινήσεις.
- Αφήστε το μωρό να ακούσει το ρυθμό της καρδιάς σας.
Τα βρέφη έχουν συνηθίσει το κτύπο της καρδιάς σας. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος που λατρεύουν να τα κρατάτε επάνω σας. Ωστόσο, μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε να παίξετε στο παιδί απαλή μουσική, να τραγουδήσετε ένα νανούρισμα, ή ακόμα να το τοποθετήσετε κοντά στο σταθερό ρυθμό ενός ηλεκτρικού ανεμιστήρα ή το θόρυβο μιας ηλεκτρικής σκούπας.
- Θέστε το μωρό σε κίνηση.
Κάποτε, απλά η κίνηση του να μεταφέρετε το παιδί σας είναι αρκετή για να το ηρεμίσει. Άλλες φορές, πιθανώς να βοηθήσει το να το κουνήσετε απαλά σε μια κουνιστή καρέκλα ή να το κουνήσετε στο ρυθμό της καρδιάς σας (περίπου 60 με 100 κτύποι το λεπτό), να το καθίσετε πάνω στο στεγνωτήριο καθώς λειτουργεί, ή να το πάρετε μια βόλτα με το αυτοκίνητο. Άλλος ένας τρόπος είναι να βάλετε το μωρό σας στο μάρσιπο και μετά να καθίσετε πάνω σε μια μπάλα γυμναστικής κάνοντας ελαφρές ρυθμικές κινήσεις πάνω-κάτω.